پلای وود یا همان تخته چوب چند لایه در واقع یکی از محبوب ترین و پرکاربرد ترین مصالح چوبی مورد استفاده در صنایع مختلف است که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود توانسته است جایگاه ویژهای را در ساختوساز، دکوراسیون داخلی و صنایع تولیدی کسب پیدا کند. این محصول از ترکیب لایههای نازک چوب که با استفاده از چسب های قدرتمند و اعمال نیرو روی یک دیگر قرار می گیرند ساخته می شود و از همین رو علاوه بر محیط های داخلی می تواند در فضاهای باز با شرایط جوی مختلف نیز مورد استفاده قرار گیرد. سایر مزایای استفاده از تخته چند لا نیز شامل موارد زیر است:
- سازگاری با محیط زیست
- اقتصادی و مقرون بصرفه
- استحکام و مقاومت بالا
- عایق سرما و گرما
- تولید در ابعاد بزرگ
- سبک و کم وزن
- ضد رطوبت
پلای وود ها با توجه به ساختار و متریال بکار رفته در ساخت آن ها در انواع مختلفی از جمله روکشدار، ضد آب، تزئینی، صنعتی و… تولید میشوند و بر همین اساس نیز در پروژه ها و صنایع مرتبط مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجایی که انتخاب صحیح نوع پلای وود میتواند تأثیر مستقیمی بر کیفیت، دوام و عملکرد پروژههای مرتبط داشته باشد، در این مقاله از پلای مارکت به بررسی انواع مختلف پلای وود و ویژگی هر یک از آن ها میپردازیم تا بدین وسیله بتوانیم شما را در انتخاب تخته چندلایه مناسب حوزه راهنمایی نماییم.
با انواع کاربردهای تخته چند لایه آشنا شوید!
تخته های پلای وود اغلب بر حسب ویژگی های کلیدی خود که به نوع متریال سازنده و ساختار آن ها باز می گردد، برای مصارف خاصی مورد استفاده قرار می گیرند که از جمله مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- استفاده در ساخت پالت: پلایوود بهعنوان مادهای سبک، مقاوم و اقتصادی گزینهای ایدهآل برای ساخت پالت های حمل و نقل و بسته بندی است. این تختهها به دلیل استحکام بالا در برابر فشار و وزن برای حمل کالاهای سنگین و حساس مناسب هستند. علاوه بر این، استفاده از پلایوود در ساخت پالت موجب کاهش وزن کل پالتها و تسهیل در فرآیند حمل و نقل می گردد.
- استفاده در صنایع نظامی: پلای وود به دلیل برخورداری از ویژگی هایی چون استحکام بالا، مقاومت در برابر شرایط جوی و وزن سبک در صنایع نظامی و به منظور ساخت سازههای موقت، تجهیزات حمل و نقل و تجهیزات پشتیبانی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر موارد ذکر شده می توان از این متریال در تولید کانکسهای نظامی، جعبههای حمل تجهیزات حساس و حتی به عنوان پوششهای حفاظتی نیز می توان استفاده نمود.
- استفاده در کف کانکس و کانتینر: پلایوود به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، وزن سبک و قابلیت مقاومت در برابر رطوبت به عنوان کف پوش در ساخت کانکس و کانتینر ها مورد استفاده قرار می گیرد که این موضوع موجب افزایش طول عمر و دوام ساختاری سازه می گردد.
- استفاده در صنعت تولید مبلمان: استحکام، سبکی و قابلیت برش آسان همگی جزو ویژگی هایی هستند که پلای وود را به متریال چوبی مناسب برای صنعت تولید مبلمان و ساخت تجهیزات چوبی مانند کمد، میز، صندلی و کابینتها تبدیل نموده اند.
- استفاده در صنعت بسته بندی: تولید پالت ها و جعبه های حمل و نقل کالاهای سنگین و حساس، یکی دیگر از موارد مصرف بسیار مهم پلای وود است. این نوع ورق چوبی به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر ضربه و فشار، گزینهای مناسب برای بستهبندی محصولات مختلف در صنایع مختلف است. همچنین پلای وود به راحتی قابل بازیافت بوده و به عنوان یک راهکار دوستدار محیطزیست در بستهبندی شناخته میشود.
- استفاده در انواع درب های چوبی: استفاده از پلای وود در تولید دربهای داخلی باعث کاهش هزینه ها و افزایش دوام در برابر شرایط جوی نامساعد و رطوبت می گردد و همچنین به دلیل برخورداری از قابلیت برش آسان امکان ساخت درب های مقاوم با طراحی های متنوع برای مصرف کنندگان فراهم می گردد.
- استفاده در سازه های چوبی و تزئینی: پلای وودهای مناسب ساخت سازه های تزئینی معمولا به دلیل استحکام و قابلیت شکلپذیری بالا در ساخت تزئینات دکوراسیون چوبی مانند دیوارپوشها، سقفهای کاذب و المانهای دکوری مورد استفاده قرار میگیرند.
- استفاده در ساخت بیلبوردهای تبلیغاتی: استحکام بالا و مقاومت در برابر شرایط جوی مختلف همگی جزو ویژگی هایی هستند که می بایست در ساخت بیلبوردهای تبلیغاتی مورد توجه قرار گیرند و همین موضوع نیز موجب شده است که بتوان از تخته چندلا به عنوان متریالی تخصصی جهت ساخت این قبیل بیلبوردها استفاده نمود.
- استفاده در پارتیشن بندی و سقف کاذب: پلای وود به دلیل برخورداری از وزن سبک، استحکام و انعطافپذیری بالا در پارتیشن بندی داخلی فضاها و ساخت سقفهای کاذب کاربرد گستردهای دارد. این ماده بهراحتی قابل برش و نصب است و بهعنوان گزینه ای بسیار مناسب برای طراحی فضاهای مدرن و کارآمد شناخته میشود.
- استفاده برای قالب بندی بتن در صنعت ساختمان: از آنجایی که پلای وود به دلیل برخورداری از وزن سبک، مقاومت بالا و سطح صاف یکی از بهترین گزینهها برای قالب بندی بتن در صنعت ساختمان است می توان با بکارگیری این متریال به کاهش هزینهها و افزایش سرعت اجرای پروژه کمک نمود.
معرفی انواع پلای وود از نظر تعداد لایه
تعداد لایه های مورد استفاده در پلای وود تاثیر مستقیمی بر ضخامت، مقاومت و میزان استحکام ورق چوب نهایی داشته و بر همین مبنا نیز می توان انواع پلای وود بر اساس تعداد لایه را در سه دسته ی کلی شامل موارد زیر دسته بندی نمود:
ورق چوبی سه لایه
تخته سه لایه در واقع ساده ترین و مقرون به صرفه ترین انواع پلای وود است که در صنایع مختلف مانند ساختمانسازی، مبلمان و دکوراسیون داخلی کاربرد گستردهای دارد و به دلیل برخورداری از وزن سبک و قابلیت برش آسان به گزینهای محبوب و اقتصادی برای اجرای پروژه های مختلف تبدیل شده است. تخته سه لایه از به هم چسباندن لایه های نازک چوب به یکدیگر ایجاد می گردد، به این صورت که جهت الیاف هر لایه به صورت عمود بر لایههای مجاور قرار میگیرد تا استحکام و پایداری بیشتری ایجاد کند.
ورق چوب پنج لایه
تخته پنج لایه (پلای وود پنج لایه) از پنج لایه چوب نازک تشکیل شده است که به وسیله چسبهای مقاوم به یکدیگر متصل شدهاند. در این ساختار، جهت الیاف هر لایه به صورت متقاطع (عمود بر لایه قبلی) تنظیم میشود تا استحکام بیشتری به تخته بدهد. دو لایه بیرونی نیز معمولاً با الیاف موازی در جهت طولی طراحی میشوند تا تحمل بیشتری در برابر نیروهای خمشی داشته باشند.
تخته پنج لایه در مصارفی مانند ساخت مبلمان، کفپوش، دیوارپوش، سقف کاذب و قالببندی بتن به کار میرود و مهم ترین مزایای آن نیز شامل استحکام بالا، مقاومت در برابر رطوبت و تغییرات دما و طول عمر طولانی می باشد.
ورق چوبی هفت لایه
تخته هفت لایه که از هفت لایه چوب نازک تشکیل می شود، به دلیل استفاده از تعداد لایه های بیشتر در بخش میانی دارای مقاومت بیشتری در برابر ضربه، فشار و تغییرات محیطی است و معمولاً در مصارف نیازمند استحکام و دوام بیشتر مانند صنایع ساختمانی سنگین، کفپوشهای مقاوم و دیوارپوشهای خارجی استفاده می گردد.
آشنایی با انواع تخته چند لایه از نظر کاربرد آن ها
در یک دسته بندی جامع تر، انواع پلای وود از نظر کاربرد شامل موارد مختلفی همچون پلای وود نرم چوب ، سخت چوب ، دریایی و… هستند که در ادامه به هر یک از آن ها می پردازیم:
نوع پلای وود | ویژگی ها | ساختار | کاربردها |
---|---|---|---|
پلای وود روکش دار | سطح صاف، ضد خش، مقاوم به رطوبت | چوب چند لایه با روکش ملامین، PVC یا ورق های ترئینی | کابینت سازی، دکوراسیون داخلی، مبلمان لوکس |
پلای وود ساده (بدون روکش) | سطح یکنواخت، قیمت اقتصادی | چوب های چند لایه چسبیده بدون پوشش اضافی | قالب بندی بتن، کف سازی موقت، بسته بندی صنعتی |
پلای وود ضد آب (واترپروف) | مقاوم در برابر رطوبت، ایده آل برای محیط های مرطوب | لایه های چوب با چسب ضد آب و پوشش اضافی | صنایع دریایی، ساخت قایق، استفاده در مناطق مرطوب |
پلای وود فشرده (صنعتی) | مقاومت بالا در برابر وزن و فشار، دوام بالا | چوب چند لایه با لایه های چگال و فشرده | کف خودروهای باربری، سازه های سنگین، پروژه های صنعتی |
پلای وود رنگی | دارای رنگ های متنوع، سطح جذاب | لایه های چوب با رنگ آمیزی یا روکش رنگی | وسایل آموزشی، طراحی داخلی خاص، تولید اسباب بازی های چوبی |
پلای وود روسی | ساخته شده از چوب های مقاوم (مانند توس)، کیفیت بالا | لایه های چوب روسی با چسب مقاوم به شرایط آب و هوایی | پروژه های ساختمانی، دکوراسیون داخلی، قالب بندی بتن |
پلای وود مقاوم به حرارت | تحمل دمای بالا، مقاوم در برابر آتش | لایه های چوبی با چسب های مقاوم به حرارت و ترکیبات خاص | صنایع تولیدی با دمای بالا، تجهیزات صنعتی |
پلای وود تزئینی | سطح زیبا با روکش های طرح دار مانند چوب بلوط یا گردو | چوب چند لایه با روکش های تزئینی | مبلمان لوکس، دیوار پوشف دکوراسیون داخلی |
پلای وود خشم شو | انعطاف پذیری بالا، قابلیت شکل دهی آسان | چوب چند لایه با لایه های نازک و چسب های خاص | ساخت قوس ها و فرم های خاص در معماری داخلی و طراحی های مدرن |
پلای وود سبک (نرم چوب) | وزن کم، ساخت آسان، قیمت مناسب | لایه های چوب نرم (مانند کاج) | ساخت سازه های موقت، دکوراسیون سبک، بسته بندی |
پلای وود سنگین (سخت چوب) | وزن و مقاومت بالا، دوام زیاد | لایه های سخت چوب (مانند بلوط یا افرا) | سازه های مهندسی، بسته بندی کالاهای سنگین، ماشین آلات صنعتی |
پلای وود فینیش شده | سطح صاف و پرداخت شده، آماده نصب | چوب چند لایه با پوشش پرداخت شده | کف پوش، دیوار پوش، طراحی داخلی |
پلای وود خارجی (اکسترنال) | مقاوم در برابر شرایط سخت جوی، با دوام | لایه های چوب با چسب مقاوم به آب و هوای بیرونی | نمای خارجی ساختمان، تجهیزات فضای باز |
پلای وود داخلی (اینترنال) | مناسب برای استفاده در فضاهای داخلی | چوب چند لایه با چسب های استاندارد داخلی | دیوار پوش داخلی، سقف کاذب، مبلمان |
پلای وود مقاوم به مواد شیمیایی | مقاوم در برابر اثرات شیمیایی، مناسب برای محیط های صنعتی خاص | لایه های چوب با پوشش های خاص و چسب مقاوم به مواد شیمیایی | صنایع پتروشیمی، آزمایشگاه ها، تجهیزات خاص |
پلای وود سخت چوب (Hardwood Plywood)
این نوع از پلای وود که معمولا از سه الی هفت لایه چوبی از جنس چوب درختان توس، افرا، بلوط و گردو ساخته می شود، از استحکام بیشتری نسبت به سایر پلای وود ها برخوردار است و به دلیل مقاومت بالا در برابر ساییدگی برای استفاده در ساخت راه پله و کف سازی بسیار مناسب است.
پلای وود نرم چوب (Softwood Plywood)
پلای وود نرم چوب در واقع رایج ترین تخته چند لایه مورد استفاده برای مصارف سبک است از چوب درخت صنوبر یا کاج ساخته می شود و بیشترین کاربرد آن در ساخت کف پوش منازل و روکش سقف خانه ها است.
پلای وود دریایی (Marine Plywood)
این مدل پلای وود به دلیل بهره گیری از چسب های مقاوم و ضد آب در ساخت آن، مقاومت خوبی در برابر آب و رطوبت از خود نشان می دهد و از همین رو نیز بیشتر برای استفاده در فضاهای باز و به منظور ساخت سقف، کف و روکش های چوبی مناسب است.
پلای وود گرمسیری (Tropical Plywood)
این نوع تخته چند لایه از ترکیب چوب های مناطق گرمسیر آسیا و همچنین آفریقا و آمریکای جنوبی تولید می شود و به دلیل تراکم، استحکام و سطح نرم و یکنواخت برای استفاده در مصارفی مشابه با تخته چندلایه نرم مناسب است.
پلای وود منعطف (Flexible Plywood)
این نوع پلای وود به دلیل برخورداری از انعطاف بالا و قابلیت خمش و شکل پذیری مناسب بیشتر برای مصارف دکوراسیون و تزئینی مورد استفاده قرار می گیرند.
پلای وود دکوراتیو (Decorative Plywood)
پلای وودهای دکورایتو با قابلیت رنگ آمیزی و انعطاف پذیری بالایی که دارند بیشتر برای کاربردهای تزئینی همچون ساخت مبلمان، پنل های دیواری و دکوراسیون داخلی مورد استفاده قرار می گیرند
پلای وود هواپیمایی (Aircraft Plywood)
پلای وود هواپیمایی معمولا با استفاده از چوب های ماهون، صنوبر و توس که برای ساخت تخته سه لا مورد استفاده قرار می گیرند ساخته می شود و علاوه بر مقاومت و استحکام بالا، در برابر درجه حرارت های بالا نیز مقاوم می باشد.
پلای وود ضد حریق ( Fire-retardant Plywood)
در این نوع پلای وود از نوعی ماده شیمیایی مقاوم در برابر آتش بهره گرفته می شود که همین موضوع نیز موجب مقاومت بالای تخته چندلای ضد حریق در برابر درجه حرارت های بالا می گردد.
سخن پایانی
پلایوود که به عنوان یکی از پرکاربردترین متریال چوبی چندلایه در صنعت شناخته میشود، در انواع مختلف مانند سهلایه، پنجلایه، هفتلایه و چندلایه تولید میگردد که هر نوع بسته به تعداد لایهها، نوع چوب و چسب مصرفی برای کاربردهای خاصی طراحی شده است. تخته سهلایه بیشتر در ساخت مبلمان و دکوراسیون داخلی به کار میرود در حالی که تختههای پنج لایه و هفت لایه به دلیل مقاومت و استحکام بالاتر در پروژههای ساختمانی، قالببندی بتن و تولید کف پوش مورد استفاده قرار میگیرند. پلایوود چند لایه نیز در سازههای سنگین و پروژههای صنعتی به دلیل پایداری و تحمل بالای بار اهمیت دارد. ویژگیهایی چون وزن سبک، مقاومت در برابر رطوبت و تغییرات دما، استحکام بالا و قابلیت استفاده مجدد، این متریال را به انتخابی ایدهآل برای طیف گستردهای از صنایع تبدیل کرده است.