رنگ آمیزی تخته سه لا
رنگ زدن تخته سه لایه یکی از مراحل مهم در فرآیند آماده‌سازی و تکمیل پروژه‌های چوبی است که به زیبایی و ماندگاری بیشتر محصولات کمک می‌کند. تخته سه لایه که از لایه‌های چوبی نازک و چسبیده به هم ساخته می‌شود، به دلیل ساختار خاص خود هم از استحکام بالایی برخوردار است و هم به راحتی قابل تغییر شکل و اندازه است. برای حفاظت از تخته سه لایه در برابر رطوبت، آسیب‌های فیزیکی و سایر عوامل محیطی، رنگ زدن آن ضروری است. همچنین رنگ‌آمیزی می‌تواند به زیبایی ظاهری محصول نهایی افزوده و آن را با دکور یا طراحی داخلی هماهنگ سازد. از همین رو نیز در این مقاله از پلای مارکت به بررسی انواع رنگ های مناسب رنگ زدن تخته سه لا و نیز مراحل دقیق آن پرداخته ایم.
علت رنگ زدن تخته سه لا چیست؟
تخته سه لایه به‌طور طبیعی در برابر رطوبت و اشعه خورشید آسیب‌پذیر است و ممکن است با قرار گرفتن در معرض این عوامل دچار تغییر شکل یا فرسودگی گردد. رنگ زدن سطح تخته، یکی از روش های کارآمد پیشگیری از چنین مواردی است که علاوه بر افزایش استحکام و مقاومت تخته سه لا در برابر شرایط محیطی، جلوه‌ای زیباتر بخشیده و آن را برای استفاده در دکوراسیون داخلی یا ساخت مبلمان مناسب‌تر می‌کند.
همچنین تخته های سه لایه رنگ شده به علت برخورداری از سطح صاف و مقاوم، به راحتی قابل نظافت اند و در برابر عوامل شیمیایی یا زیستی که موجب پوسیدگی یا ایجاد قارچ و کپک سطحی می‌شوند، کاملا ایمن می باشند.
مراحل دقیق رنگ آمیزی تخته سه لایه
رنگ زدن تخته سه لایه، همانند سایر پروژه های چوبی، نیازمند دقت و توجه به جزئیات است. از این رو در ادامه مراحل دقیق رنگ زدن تخته سه لایه را به ترتیب آورده ایم:
1. آماده‌سازی سطح تخته
- تمیز کردن سطح: این مرحله اولین و مهم‌ترین قدم در رنگ زدن تخته سه لایه است. اگر سطح تخته تمیز نباشد، رنگ به‌درستی به آن نمی‌چسبد و نتیجه کار غیر یکنواخت و ضعیف خواهد بود. برای تمیز کردن سطح تخته از یک پارچه خشک یا مرطوب استفاده کنید تا گرد و غبار و لکه‌ها را از بین ببرید. در صورتی که تخته آلوده به چربی یا روغن باشد، می‌توانید از مواد شوینده چوبی ملایم و آب استفاده کنید، سپس آن را کاملاً خشک کنید.
- سمباده‌زنی: این مرحله به‌منظور صاف و هموار کردن سطح تخته انجام می‌شود. سطح تخته سه لایه ممکن است دارای ناهمواری‌هایی باشد که مانع از چسبیدن مناسب رنگ می‌شود. بنابراین، استفاده از سمباده با دانه‌بندی درشت برای برداشتن ناصافی‌ها و سپس استفاده از سمباده با دانه‌بندی ریزتر برای نرم و صاف کردن سطح توصیه می‌شود. این کار همچنین به رنگ کمک می‌کند تا به‌طور یکنواخت‌تر بر سطح تخته بنشیند.
2. برطرف کردن ترک‌ها و منافذ
- پر کردن ترک‌ها و سوراخ‌ها: تخته سه لایه ممکن است دارای ترک‌ها یا سوراخ‌هایی باشد که در صورت عدم رسیدگی، رنگ به‌طور یکنواخت روی آن نمی‌نشیند. برای این کار می‌توانید از پرکننده‌های چوبی استفاده کنید. این پرکننده‌ها معمولاً به رنگ چوب هستند و بعد از خشک شدن، سطحی صاف و یکدست ایجاد می‌کنند. برای پر کردن ترک‌ها یا سوراخ‌ها، پرکننده را به‌طور کامل در ترک‌ها بزنید و اجازه دهید کاملاً خشک شود. سپس با سمباده سطح آن را صاف و یکدست کنید.
3. زیرسازی (پرایمر)
- استفاده از پرایمر: پرایمر یا زیرساز، لایه‌ای است که پیش از رنگ اصلی به سطح تخته زده می‌شود تا رنگ بهتر به تخته بچسبد و ماندگاری آن بیشتر شود. همچنین، پرایمر باعث می‌شود تا رنگ نهایی به‌طور یکنواخت‌تری روی سطح بنشیند. استفاده از پرایمر به‌ویژه زمانی که تخته سه لایه رنگ تیره‌ای دارد، یا اگر رنگی که انتخاب کرده‌اید رنگی روشن است، بسیار مفید است. برخی پرایمرها خاصیت ضد رطوبت دارند که در مناطق مرطوب بسیار مؤثر است. اجازه دهید پرایمر به‌طور کامل خشک شود (حدود 2 تا 4 ساعت) پیش از ادامه مراحل.
4. انتخاب رنگ و ابزار مناسب
- انتخاب نوع رنگ: نوع رنگ به‌طور مستقیم بر کیفیت نهایی و دوام رنگ تأثیر می‌گذارد. رنگ‌های روغنی دارای پوشش بیشتری هستند و برای استفاده در محیط‌های خارجی یا فضاهای مرطوب مناسب‌ترند. رنگ‌های اکریلیک خشک شدن سریع‌تری دارند و معمولاً برای استفاده در داخل خانه مناسب هستند. در صورتی که بخواهید رنگ مات یا براق داشته باشید، باید نوع رنگ را با دقت انتخاب کنید. برای رنگ‌های براق، معمولاً رنگ‌های نیمه‌روغنی یا لاک استفاده می‌شود.
- انتخاب قلم‌مو یا غلتک: انتخاب ابزار مناسب بستگی به اندازه و نوع سطحی دارد که می‌خواهید رنگ بزنید. اگر سطح تخته بزرگ است، استفاده از غلتک به شما کمک می‌کند تا سرعت کار بیشتر شود و پوشش یکنواخت‌تری ایجاد کنید. برای بخش‌های کوچک‌تر و لبه‌ها از قلم‌مو استفاده کنید. برای رنگ‌آمیزی لبه‌های تخته، قلم‌موی نازک‌تر می‌تواند کنترل بهتری به شما بدهد.
5. رنگ زدن تخته
- لایه اول رنگ: پس از آماده‌سازی تخته، باید اولین لایه رنگ را اعمال کنید. این لایه باید نازک و یکنواخت باشد تا رنگ در تمام سطح تخته پخش شود. از حرکات صاف و طولانی استفاده کنید تا از ایجاد لکه‌ها یا خطوط رنگی جلوگیری شود. اگر رنگ خیلی غلیظ است، می‌توانید مقداری حلال به آن اضافه کنید تا روان‌تر شود.
- انتظار برای خشک شدن: پس از اعمال لایه اول، صبر کنید تا رنگ کاملاً خشک شود. مدت زمان خشک شدن بستگی به نوع رنگ و شرایط محیطی دارد. رنگ‌های روغنی معمولاً زمان بیشتری برای خشک شدن نیاز دارند (حدود 6 تا 8 ساعت)، در حالی که رنگ‌های اکریلیک سریع‌تر خشک می‌شوند (2 تا 4 ساعت).
6. سمباده‌زنی بین لایه‌ها
- سمباده‌زنی بین لایه‌ها: برای اطمینان از این که لایه‌های بعدی رنگ به‌خوبی به لایه قبلی بچسبند و سطح صاف و یکنواختی به‌دست آید، باید بین لایه‌ها سمباده بزنید. این کار باعث می‌شود که لایه‌ها به‌درستی به هم متصل شوند و از بروز مشکلاتی مانند پوسته‌پوسته شدن رنگ جلوگیری شود. از سمباده نرم (دانه 220) استفاده کنید تا آسیب به رنگ وارد نشود.
7. اعمال لایه‌های بعدی رنگ
- لایه‌های بیشتر: معمولاً دو تا سه لایه رنگ برای پوشش کامل تخته کافی است. بعد از هر لایه، باید صبر کنید تا رنگ کاملاً خشک شود و سپس لایه بعدی را بزنید. این کار به رنگ اجازه می‌دهد که به‌خوبی به سطح تخته بچسبد و همچنین رنگ نهایی یکدست و یکنواخت خواهد بود.
8. پوشش نهایی (لاک یا ورنی)
- لاک یا ورنی: پس از اتمام رنگ‌آمیزی، می‌توانید از یک لایه لاک یا ورنی شفاف برای محافظت بیشتر از رنگ استفاده کنید. این لایه به‌ویژه برای افزایش براقیت و دوام رنگ مفید است. ورنی‌ها یا لاک‌های براق باعث می‌شوند که رنگ بیشتر درخشیده و به‌راحتی تمیز شود. علاوه بر این، این پوشش‌ها از رنگ در برابر خراشیدگی، لکه‌ها و تغییرات رطوبت محافظت می‌کنند.
9. خشک شدن نهایی
- خشک شدن کامل: بعد از اعمال آخرین لایه رنگ یا لاک، تخته باید به‌طور کامل خشک شود. این مرحله بسیار مهم است زیرا استفاده از تخته پیش از خشک شدن کامل می‌تواند باعث آسیب به رنگ و خراب شدن آن شود. بسته به نوع رنگ و شرایط محیطی، این مرحله ممکن است چند روز طول بکشد.
10. بررسی نهایی و لمس‌کاری
- بررسی و اصلاحات نهایی: پس از خشک شدن کامل، تخته را به دقت بررسی کنید. اگر در برخی قسمت‌ها نقصی مانند لکه یا سطح ناصاف مشاهده کردید، می‌توانید آن‌ها را با سمباده نرم و یک لایه رنگ اضافی برطرف کنید. در صورت نیاز، دوباره به اصلاح قسمت‌های آسیب‌دیده بپردازید تا رنگ به‌طور کامل یکنواخت شود.
انواع رنگ های مناسب تخته سه لایه کدام اند؟
همانطور که پیش تر ذکر شد، رنگ زدن تخته سه لا می تواند تا حد زیادی به افزایش استحکام و طول عمر سازه های چوبی کمک نموده و همچنین فضایی مطابق با سلیقه شخصی افراد ایجاد نمایند. با این وجود تعداد رنگ های قابل استفاده برای رنگ آمیزی تخته سه لا محدود بوده و نمی توان از رنگ های معمولی بدین منظور استفاده نمود. لذا در ادامه به بررسی رنگ های مناسب رنگ زدن تخته سه لا پرداخته ایم که می تواند یک بار برای همیشه شما را برای انتخاب رنگ مناسب این نوع تخته چوب چند لایه کاربردی راهنمایی نماید.
| نوع رنگ | ویژگی ها | مزایا | معایب | مناسب برای |
|---|---|---|---|---|
| رنگ روغنی | رنگ براق، مقاوم به رطوبت و سایش، زمان خشک شدن طولانی | مقاومت بالا، پوشش براق، دوام طولانی، مناسب برای فضاهای خارجی | خشک شدن طولانی، بوی شدید، نیاز به حلال، پوشش سنگین | فضاهای خارجی، مبلمان، درب ها، پنجره ها |
| رنگ آکرلیک (پایه آب) | رنگ سریع خشک، فاقد بوی شدید، پایه آب | خشک شدن سریع، تمیز کردن راحت، بدون بوی تند، انعطاف پذیر | پوشش کمتر از رنگ های روغنی، نیاز به لایه های متعدد | پروژه های داخلی، دیوارها، سقف ها، مبلمان داخلی |
| رنگ نیمه روغنی | ترکیب ویژگی های رنگ روغنی و آکرلیک، براقیت متوسط | براقیت مناسب، مقاوم در برابر سایش و رطوبت، دوام بالا | نیاز به زمان برای خشک شدن، تمیز کردن مشکل تر | مبلمان، درب ها، پنجره ها، سطوح با استفاده زیاد |
| رنگ لاکی (ورنی) | پوشش شفاف، معمولا برای لایه نهایی | براقیت بالا، محافظت از رنگ پایه، مقاومت در برابر سایش و رطوبت | نیاز به رنگ پایه، خشک شدن طولانی | لایه نهایی روی رنگ های دیگر، سطوحی که نیاز به درخشندگی دارند |
| رنگ ضد آب (فضای باز) | مقاوم در برابر رطوبت و شرایط محیطی سخت | مقاوم در برابر رطوبت و تابش آفتاب، دوام طولانی | ممکن است برای سطوح داخلی مناسب نباشد | پروژه های خارجی، درب ها، پنجره ها، مبلمان خارجی |
| رنگ مخصوص چوب طبیعی | حفظ ظاهر طبیعی چوب، محافظت در برابر UV و رطوبت | حفظ ظاهر طبیعی چوب، محافظت از آسیب های محیطی | نیاز به تجدید دوره ای، ممکن است پوشش کمتری نسبت به رنگ های دیگر داشته باشد | مبلمان چوبی، سطوح دکوری، پروژه های چوبی |
| رنگ ضد خش | مقاوم در برابر خش و سایش، معمولا برای سطوح پرتردد | مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه، دوام زیاد | نیاز به پیاده سازی دقیق، ممکن است رنگ های معمولی کافی نباشند | مبلمان، سطوح پرتردد |
رنگ روغنی
رنگ‌های روغنی یکی از پرکاربردترین رنگ‌های مورد استفاده برای چوب هستند که به دلیل ترکیب خاصی که دارند، پس از خشک شدن به یک پوشش محکم و مقاوم در برابر شرایط مختلف محیطی تبدیل می شوند. رنگ‌های روغنی معمولاً براق و درخشان هستند و می‌توانند جلوه‌ای لوکس به چوب بدهند.
مناسب برای: استفاده در فضاهای خارجی (مانند درب‌ها و پنجره‌ها)، پروژه‌های بزرگ، سطوحی که در معرض رطوبت و تغییرات دما هستند و مبلمان چوبی که نیاز به محافظت و درخشندگی دارند.
رنگ آکریلیک (رنگ پایه آب)
رنگ‌های آکریلیک به‌طور عمده از مواد پایه آب ساخته می‌شوند و از همین رو نیز خشک شدن آن‌ها سریع‌تر از رنگ‌های روغنی است. این رنگ‌ها که معمولاً در پروژه‌های داخلی به کار می‌روند، معمولاً مات یا نیمه‌مات هستند و در برخی موارد خاص نیز در طیف های رنگی براق موجود می باشند.
مناسب برای: استفاده در پروژه‌های داخلی مانند رنگ‌آمیزی مبلمان، دیوارها و سقف‌ها، به‌ویژه در مکان‌هایی که تمیزی و بو اهمیت دارند.
رنگ نیمه‌روغنی (لاک نیمه براق)
رنگ های نیمه روغنی در واقع ترکیبی از ویژگی‌های رنگ‌های روغنی و آکریلیک را دارا می باشند. این رنگ‌ها به‌طور معمول براق‌تر از رنگ‌های آکریلیک ( مات تر از رنگ های روغنی) بوده و معمولاً برای سطوحی که در معرض استفاده زیاد و تماس مداوم قرار دارند مورد استفاده قرار می گیرند.ن را بسیار جذاب می‌کند.
مناسب برای: مبلمان چوبی، درب‌ها، پنجره‌ها و سطوحی که نیاز به درخشندگی و مقاومتی بالا دارند.
رنگ لاکی (ورنی)
ورنی یا رنگ لاکی در واقع یک پوشش شفاف است که بیشتر به عنوان لایه محافظ در برابر آسیب‌های محیطی و فیزیکی استفاده می‌شود. این رنگ‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش، رطوبت و تابش UV معمولاً روی رنگ‌های دیگر اعمال می‌شوند تا سطح آن‌ها براق و مقاوم‌تر شود.
مناسب برای: لایه محافظ روی رنگ‌های دیگر، سطوحی که نیاز به براقیت و محافظت بیشتری دارند.
رنگ ضد آب (رنگ‌های مخصوص فضای باز)
این رنگ‌ها به دلیل خاصیت ضد آب و ضد UV برای استفاده در فضاهای بیرونی و در معرض آب و هوای متغیر طراحی شده‌اند.
مناسب برای: استفاده در محیط‌های خارجی مانند درب‌ها، پنجره‌ها، مبلمان بیرونی و سطوحی که در معرض رطوبت و تغییرات آب و هوایی قرار دارند.
رنگ‌های مخصوص چوب طبیعی (رنگ‌های روغنی و رنگ چوب)
این رنگ‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که معمولاً در برابر اشعه UV، رطوبت و سایر عوامل محیطی مقاوم هستند و در عین حال ظاهر طبیعی چوب را حفظ می کنند.
- مناسب برای: پروژه‌های چوبی که می‌خواهید ظاهر طبیعی چوب حفظ شود، مانند مبلمان چوبی یا سطوح دکوری.
رنگ‌های ضد خش
این رنگ‌ها به‌طور ویژه برای سطوحی طراحی شده‌اند که در معرض تماس و سایش زیاد قرار دارند. این رنگ‌ها معمولاً مقاوم‌تر از رنگ‌های معمولی هستند و می‌توانند آسیب‌های فیزیکی را کاهش دهند.
مناسب برای: مبلمان و سطوحی که در معرض سایش زیاد هستند.
سخن پایانی
رنگ‌آمیزی تخته سه لایه یک مرحله کلیدی برای افزایش دوام، زیبایی و کارایی این متریال پرکاربرد است. این فرآیند نه‌تنها باعث افزایش مقاومت تخته در برابر رطوبت، سایش و شرایط محیطی می گردد، بلکه با ایجاد پوشش‌های محافظتی، مانع از آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی می‌گردد. لذا با رعایت مراحل آماده‌سازی مناسب، انتخاب رنگ باکیفیت و اجرای صحیح رنگ‌آمیزی می‌توان از تخته سه لایه در کاربردهای متنوع داخلی و خارجی به بهترین شکل بهره برد و از کیفیت و دوام آن در طولانی‌مدت اطمینان حاصل کرد.
